‘Heus El, voor je het weet is alles weer normaal en lachen we hierom.’ 

Korte inhoud
“Bijna vernietigd is gebaseerd op het oorlogsdagboek van Elleke Rosendaal, waarin ze haar jaren in het Tjideng-kamp in Batavia beschrijft. Van een levenslustige puber zien we haar veranderen in een cynische jongvolwassene die haar geloof in de mensheid langzaam maar zeker totaal verliest.

Ellekes dochter groeit op met een moeder die wanhopig probeert van iedere naoorlogse dag een feest te maken. Als de lat zo hoog ligt, kan ontgoocheling niet uitblijven. Ellekes drang naar euforie maakt een normaal gezinsleven onmogelijk. Haar kampervaringen zijn niet alleen bepalend voor haar eigen leven, maar ook voor dat van haar dochter en kleindochter. Oorlogstrauma’s nestelen zich niet alleen in de ziel van degenen die de oorlog daadwerkelijk meemaken maar worden overgegeven aan volgende generaties.”

‘Toen ik zo oud was als jij, moest ik het kamp in,’ hoort ze de moeder zeggen. ‘Toen was mijn jeugd voorbij.’ 

Auteur
“Claudia Biegel (1957) is geboren en getogen in Amsterdam. Ze studeerde culturele antropologie aan de UvA en was jarenlang werkzaam bij VluchtelingenWerk Nederland. Momenteel is als communicatieadviseur verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam. Bijna vernietigd is haar vierde boek.”
(www.lmpublishers.nl)

Bij iedereen kwamen er karaktertrekken naar boven die voor de oorlog veilig zaten opgeborgen in een of andere uithoek van de geest. Dat was wat oorlog deed met mensen: het slechtste naar boven halen.

Mijn mening
Toen Claudia mij vroeg of ik haar nieuwste boek wilde lezen zei ik meteen ja, want waar zij over schrijft in dit boek is ook mijn familiegeschiedenis. Mijn oma heeft ook in een Jappenkamp op Java gezeten en aangezien ik er heel weinig van weet (veel werd er niet over gepraat) was ik wel heel geïnteresseerd… (en bang voor wat ik zou gaan lezen)

Je leest het verhaal van Claudia’s moeder Elleke die een dagboek bijhield in Nederlands-Indië voor en tijdens haar gevangenschap in Jappenkamp Tjideng. Je leest hoe zij en haar familie eerst denken dat het wel los zal lopen met die Jappen die aan de macht zijn, hoe de Blanda (blanke/Hollandse) vrouwen waarvan de mannen al opgepakt zijn moeten verhuizen naar ‘beschermde buurten’, hoe het bij Elleke (13) uiteindelijk ook zover komt als haar vader opgepakt wordt, dat zij samen met haar moeder in Tjideng terechtkomt. Zogenaamd voor hun veiligheid maar het voelt meer en meer als opsluiting, er komen steeds meer mensen en steeds meer strenge regels, het leven wordt zwaarder en zwaarder en de Jappen steeds wreder… Het enige lichtpuntje voor Elleke is haar liefde voor Jaap, die houdt haar overeind.

Tussen het dagboek van toen door lees je aangrijpende stukjes over de jeugd van Claudia, hoe ze opgroeide met een moeilijk peilbare moeder, waarbij ze flink op haar tenen moest lopen.

Je leeft intens mee met Elleke, voelt het optimisme in het begin (ook al weet je wel beter), voelt hoe de sfeer steeds grimmiger wordt, maar hoe toch die hoop blijft: de Amerikanen kunnen elk moment komen! Maar de ellende wordt steeds groter en de dingen die er gebeuren steeds onmenselijker.
Nu weet ik een beetje hoe het moet zijn geweest voor mijn oma als jonge vrouw. Nu begrijp ik iets meer wat voor verleden ze met zich meedroeg. (Uiteraard merkten wij ook aan opa en oma dat de oorlog diepe sporen nagelaten had.) En dan te bedenken dat toen de oorlog voorbij was en de mensen uit de Jappenkampen bevrijd waren ze “hun land” ook nog eens kwijt zouden raken, geen Nederlands-Indië meer…

Ontzettend aangrijpend dit verhaal! Ik beleefde het allemaal mee en kon het zo voor me zien… Goed om ook eens meer te lezen over dit stuk (familie)geschiedenis!

(Tip voor de uitgever: in een volgende druk een verklarende woordenlijst toevoegen, aangezien er veel termen gebruikt worden die mensen zonder Indische opvoeding niet zullen begrijpen)

Bijna vernietigd 
ISBN 9789460225109 – LM Publishers – 223 pagina’s – Verschenen: juli 2019